تنوع ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران چه مزایایی دارد؟
تاریخ انتشار: ۱۵ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۵۴۰۱۹
ذخایر ژنتیکی، اجزای سازنده حیات و سیستمهای زیستی هستند که از مهمترین و حساس ترین ذخایر هر کشور محسوب می شوند. اهمیت حفاظت از ذخایر ژنتیکی از اواسط قرن بیستم بطور جدی مورد توجه قرار گرفته است و امروزه اجرای اقدامات مدیریتی برای کاهش اثر تهدیدها و بهبود وضعیت ذخایر ژنتیکی، امری ضروری برای هر کشور محسوب می شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش ایسنا بطور کلی حفظ ذخایر ژنتیکی در حوزههای مختلف بهویژه حفاظت از تنوع زیستی، سلامت و بهداشت، امنیت اقتصادی و امنیت غذایی اهمیت ویژهای دارد. حداقل ۴۰ درصد اقتصاد جهان و ۸۰ درصد نیازهای بشر وابسته به ذخایر ژنتیکی و مشتقات زیستی است. در عصر حاضر افزایش جمعیت جهان، افزایش خطرات محیط زیستی مانند افزایش دمای کره زمین و تشدید خشکسالیها و شیوع بیماریهای نوپدید و واگیردار و دیگر موارد مشابه امنیت غذایی، سلامت و بهداشت جامعه را بهشدت تهدید میکنند. از این رو بدون شک یکی از راههای اصلی برون رفت از این بحرانهای جدی، توجه به ظرفیتها و قابلیتهای ذخایر ژنتیکی است.
تنوع ذخایر ژنتیکی و زیستی یک کشور میتواند توانایی مقابله در برابر تهدیدات زیستی را افزایش دهد. در حقیقت هر چه تنوع درون گونهای و برون گونهای بیشتر باشد، احتمال وجود صفات و ویژگیهای خاص برای تحمل شرایط سخت آتی بیشتر خواهد بود.
علاوه بر کاربرد رویکردهای ژنتیکی در حفاظت از گونههای بومی/اندمیک و در خطر انقراض یک کشور، کشف و شناخت ویژگیهای ژنومی گونههای بیگانه مهاجم، به عنوان یکی از پنج عامل اصلی تهدید تنوع زیستی جهان اهمیت زیادی دارد و نقش مهمی در پیشبینی درست رفتار تهاجمی این گونههای بیگانه دارد. برای مثال تاکنون ژنوم بیش از ۱۰۰ گونه بیگانه مهاجم توالییابی شده و در پایگاههای دادهای تخصصی به ثبت رسیدهاند. با توجه به اهمیت موضوع، به تازگی پایگاه دادهای تهاجم (InvasionDB)، به عنوان یک پایگاه دادهای ژنوم گونههای بیگانه مهاجم معرفی شده است. در این زمینه، نمونهبرداری دیانای محیطی (Environmental DNA یا eDNA) از یک سو به عنوان یک ابزار بسیار ارزشمند به منظور حفاظت از گونههای در خطر انقراض به شمار میرود و از سوی دیگر یک ابزار مهم در پایش و واکنش سریع در برابر معرفی گونههای بیگانه مهاجم است بنابراین توجه به جنبههای مختلف و استفاده از ابزارها و فناوریهای نوین در حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشور اهمیت ویژهای دارد.
کشور ایران به دلیل شرایط جغرافیایی و موقعیت استراتژیک در بین زونهای زیست جغرافیایی جهان، برخورداری از تنوع اقلیمی، پوشش دادن دو گستره بزرگ از کانونهای داغ تنوع زیستی جهان (مناطق دارای تنوع زیستی قابل توجه در سطح جهان)، وجود منابع آبی عظیم دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب، از ذخایر ژنتیکی خیره کنندهای برخوردار است. به رغم برخی کمبودها، با توجه به ذخایر ژنتیکی غنی کشور در صورت مدیریت و بهرهمندی صحیح از فناوریهای نوین و هماهنگی و همکاری متقابل بین دستگاههای مسئول، فرصتی مناسب برای حفاظت و بهرهبرداری پایدار از این ذخایر ارزشمند را خواهیم داشت.
اولین گام در حفاظت از منابع و داراییهای زیستی، کسب شناخت کمی و کیفی مناسب از این داراییها است. به عنوان مثال باید بدانیم که ذخایری ژنتیکی کشور دارای چه ویژگیهایی هستند؟ پراکنش جغرافیایی ذخایر ژنتیکی کشور چگونه است؟ علیرغم تلاشهای گسترده ای که تاکنون صورت گرفته است، هنوز شناخت مدونی از موجودی ذخایر ژنتیکی کشور وجود ندارد.
یکی دیگر از گام های اساسی در زمینه حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشور، تدوین و تصویب قوانین و مقررات مناسب است که در این خصوص قانون حفاظت و بهرهبرداری از منابع ژنتیکی کشور در سال ۱۳۹۷ ابلاغ شده است. حفاظت از ذخایر ژنتیکی حیات وحش به استناد قوانین و اسناد بالادستی، از جمله قانون یاد شده، یکی از وظایف مهم سازمان حفاظت محیط زیست محسوب می شود. شناسایی، نگهداری، ثبت، پایش و احیای منابع ژنتیکی حیات وحش کشور و دانش سنتی مرتبط با آن، استیفای حقوق ملی و صیانت از آن در سطح داخلی و بینالمللی، ارتقای آگاهیهای عمومی و دانش تخصصی مربوط، شناسایی عوامل تهدیدکننده، پیشگیری و به حداقل رساندن تهدیدهای متوجه ذخایر ژنتیکی حیات وحش کشور از جمله وظایف قانونی سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه حفاظت از منابع ژنتیکی حیات وحش کشور هستند.
در همین راستا و به منظور انجام تکالیف قانونی سازمان به نحو مطلوب، اقداماتی از جمله تجدیدنظر و بهروزرسانی در برنامهریزیهای بانک ژن ستاد و شش بانک ژن استانی به عنوان بانکهای ژن موازی و ارتقای کمی و کیفی آنها، تدوین، بهروزرسانی و ابلاغ دستورالعملهای مرتبط با قوانین و اسناد بالادستی، تهیه نقشه ژنتیکی گونههای در تهدید حیات وحش کشور، غنیسازی بانکهای ژن از نظر تعداد و پراکنش جغرافیایی نمونههای زیستی و غنای گونهای در دستور کار قرار دارد.
از دیگر اقدامات در دستور کار میتوان به فراهم کردن زیرساختهای لازم جهت ایجاد و تکمیل سامانههای اطلاعاتی، به منظور ساماندهی دادهها و اطلاعات منابع ژنتیکی در حوزه حیات وحش، برنامهریزی و اقدام در خصوص استفاده از فناوریها و رویکردهای نوین در حفاظت و مدیریت ذخایر ژنتیکی نظیر کاربرد هوش مصنوعی، ارزیابی و اقدام در زمینه فراهم کردن زیرساختهای لازم به منظور ایجاد بانک سلولی گونههای در معرض خطر در سازمان حفاظت محیط زیست، تنویر افکار عمومی و تقویت دانش تخصصی در زمینه حفاظت از ذخایر ژنتیکی حیات وحش، تقویت ارتباط با سازمانهای مسئول، دانشگاهها، انجمنها و مراکز علمی پژوهشی در زمینه حفاظت و مدیریت ذخایر ژنتیکی حیات وحش اشاره کرد.
به گزارش روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، با توجه به جایگاه مهم ذخایر ژنتیکی در توسعه و تعالی کشور و مسئولیت سنگین ما در برابر نیازهای حیاتی نسلهای امروز و آینده، همکاری و تعامل تمام دستگاههای ذیربط در حفاظت و پاسداری از این نعمت های الهی بسیار حائز اهمیت است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: سازمان محیط زیست ایران روز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی شوراي شهر تهران شهرداري تهران پليس آموزش و پرورش سازمان حفاظت محیط زیست ذخایر ژنتیکی حیات وحش حفاظت از ذخایر ژنتیکی ذخایر ژنتیکی کشور گونه های بیگانه زمینه حفاظت حیات وحش کشور منابع ژنتیکی بیگانه مهاجم تنوع زیستی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۵۴۰۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آخرین وضعیت «ارس» تنها پلنگ ایرانی باغوحش مشهد
به گزارش تابناک، سرپرست معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: «سیر درمان «ارس» تنها پلنگ باغ وحش مشهد با همکاری دامپزشکان و متخصصان در حال انجام است.»
دکتر جواد نباتی، سرپرست معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: اواخر سال ۱۴۰۲، لنگش تداومدار در دست این گونه ارزشمند مشاهده شد که علت آن تشنج ارس در ادامه بیماری عصبی اش تشخیص داده شد.
او ادامه داد: در عین حال گرفتن عکس از دست حیوان تحت بیهوشی در دستور کار قرار گرفت و طبق عکس اخذ شده، شکستگی دست چپ ارس مشاهده و توسط رادیولوژیست تایید شد.
سرپرست معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: با توجه به جوش خوردگی نسبی استخوان و وضعیت خاص حیوان با سابقه تشنج و نظر به طولانی بودن مدت عمل و مراقبتهای خاص بعد از جراحی که ریسک بالایی دارد تلاش میشود تصمیم به این کار ناشی از خرد جمعی دامپزشکان تیم درمان باشد.
نباتی ادامه داد: هر تصمیمی چه عمل جراحی و چه ادامه حیات با این حال خطرات و ریسکهای خودش را به همراه دارد.
«ارس» توله پلنگ ایرانی است در سال ۱۳۹۱ از متخلفان شکار و صید زندهگیری شد و در سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ بود که این گونه ارزشمند که همچنان تنها پلنگ باغ وحش مشهد است، به دلایل نامشخص دچار حملات تشنجی و عصبی شد.
پلنگ ۱۰ ساله ایرانی که آن زمان ۶ سال سن داشت، با حضور تیم تخصصی دامپزشکی و محیط زیست خراسان رضوی عکسبرداریهای اولیه، سونوگرافی، معاینه کامل و نمونه برداریهای مختلف شد و انجام ام. آر. آی نیز گام دوم تشخیص بیماری این پلنگ بود که صورت گرفت.
این گونه چندین سال است که سیر درمانش زیر نظر جدی دامپزشکان متخصص و دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد در جریان است.
ابهام در پرونده پزشکی این پلنگ جوان در باغ وحش مشهد، شرایط، محیط نگهداری و فضای زندگی گونههای جانوری در این مجموعه، مشکلات و ضعفهای تغذیه و بهداشت محیط زیست جانوران در کنار غیراستاندارد بودن فضا و ضعف جدی مدیریت و کنترل سلامت گونههای مختلف بخشی از مشکلات مورد تاکید اساتید صاحبنظر و متخصصان حیات وحش در سال ۱۳۹۷ بود.
«پلنگ ایرانی» هم اکنون در لیست قرمز اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (red list) طبقهبندی شده و در کنار «اردک سرسفید» جزو گونههای در معرض خطر یا (ENDANGERED) به شمار میرود.
منبع: ایرنا